Het DMI-ecosysteem: Het juiste plan op het juiste moment"
Het Dutch Metropolitan Innovations-ecosysteem (DMI-ecosysteem) is een publiek-private samenwerking gericht op slimme, duurzame verstedelijking en mobiliteit in heel Nederland. Overheden, bedrijven en kennisinstellingen leggen hierin de basis voor economische groei en welvaart op lange termijn. Het DMI-ecosysteem maakt data tussen overheden vindbaar, bruikbaar en uitwisselbaar. Dit geldt ook voor de uitwisseling tussen bedrijven onderling.
Caspar de Jonge, programmamanager mobiliteit & transities bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en Maarten Burggraaf, wethouder stadsontwikkeling bij de gemeente Dordrecht, zijn betrokken bij deze samenwerking. Ze leggen uit hoe het DMI-ecosysteem - met een bijdrage van € 85 miljoen uit het Nationaal Groeifonds - die slimme, duurzame steden sneller dichterbij brengt. De Jonge: "Met die bijdrage kunnen we op een grotere schaal en op een meer samenhangende manier de eerste stappen zetten."
Samenwerken aan maatschappelijke opgaven
Volgens De Jonge worstelen steden met grote maatschappelijke opgaven op het gebied van wonen, ruimte, klimaat en energie. Burggraaf bevestigt dit: "Gemeenten staan voor dezelfde uitdagingen. Deze worden complexer en hangen steeds meer met elkaar samen. Denk aan woningen die we moeten bijbouwen, de bereikbaarheid van voorzieningen die we moeten blijven waarborgen. En dat in combinatie met de energietransitie en het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. Nu werken gemeenten vaak nog onafhankelijk van elkaar, waardoor kennisuitwisseling en het uitbreiden van succesvolle oplossingen naar het hele land uitblijven. Het DMI-ecosysteem brengt alle partijen en oplossingen samen."
Afsprakenstelsel
Het DMI-ecosysteem werkt op basis van een Afsprakenstelsel, waarin staat hoe deelnemers met elkaar en elkaars data over bijvoorbeeld verstedelijking en mobiliteit omgaan. "Het idee is dat steden dezelfde standaarden volgen, zodat leveranciers en afnemers weten waar ze aan toe zijn", legt Burggraaf uit. De Jonge vult aan: "Duidelijke afspraken voorkomen kosten die ontstaan doordat partijen langs elkaar heen werken. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer zij met verschillende planningen en informatie werken. Alleen al in de bouw kost dat miljarden per jaar. Bovendien draagt het Afsprakenstelsel bij aan het onderling vertrouwen: deelnemers tekenen voor deelname en daarmee ook voor die afspraken."
Bewustere keuzes in gebruik van ruimte
De Jonge denkt dat Nederlanders op korte en langere termijn de vruchten plukken van het DMI-ecosysteem. "Ik denk dat het de toekomst van onze steden echt ten goede komt dat overheden en markt veel meer vanuit samenhang en samenwerking aan de slag gaan. Met behulp van data kunnen we bewustere keuzes maken over hoe we de beperkte ruimte in die toch al drukke steden willen gebruiken. Dat is niet alleen goed voor de leefbaarheid van onze steden, maar ook voor het vestigingsklimaat en de werkgelegenheid."
Aanpak Maasterras als voorbeeld
Wethouder Burggraaf vertelt over de waarde van het DMI-ecosysteem voor zijn stad. "Er moeten in Dordrecht duizenden woningen bij komen, het liefst in de buurt van het spoor om het toch al drukke wegennet te ontlasten. Het Maasterras is een geschikte, maar ook complexe locatie waar wegen en spoor samenkomen. De gemeente moet rekening houden met milieuregels en geluidsnormen. Binnen het DMI-ecosysteem komen marktpartijen samen om die woningbouwopgave te bespreken en samen met ons als gemeente een aanpak te ontwikkelen. Welke kennis, tools en mogelijkheden hebben we om Dordrecht te helpen het gebied zo goed mogelijk te ontwerpen? Als deze aanpak in Dordrecht werkt, dan hebben andere gemeenten er ook baat bij."
Binnenstad optimaal inrichten
In Dordrecht en andere DMI-steden lopen nu verschillende projecten vanuit het DMI-ecosysteem, zoals een project om te komen tot een gedeelde standaard voor Digital Twins. "Een Digital Twin is een virtueel model van de stedelijke omgeving", legt Burggraaf uit. "Daarmee kun je in de ontwerpfase al zien met welke zaken je rekening moet houden. Het zorgt voor een betere afstemming tussen de betrokken partijen en geeft inzicht in de verschillende ruimtelijke keuzes. Met een Digital Twin kun je inwoners ook een nauwkeurig beeld geven van hoe de binnenstad er in de toekomst uitziet. Nu gebeurt dat nog op papier."
Doe mee met het DMI-ecosysteem!
De eerste instrumenten en oplossingen van het DMI-ecosysteem zijn beschikbaar in het tweede kwartaal van 2024. Burggraaf is trots op de concrete projecten die de gemeente Dordrecht heeft opgezet samen met andere koplopergemeenten. "We kunnen nu echt aan de slag!" De Jonge ziet in het DMI-ecosysteem "het juiste plan op het juiste moment." Hij sluit af met een oproep: "Met het DMI-ecosysteem hebben we een duidelijk platform, een helder doel en vooral ook een set van samenwerkingsafspraken. Tegen iedereen die graag wil samenwerken aan slimme en duurzame steden, zeg ik: doe mee met het DMI-ecosysteem!"